Odleżyny – zapobieganie i leczenie

Odleżyny to trudno gojące się rany, na które szczególnie narażone są osoby obłożnie chore. Problem ten może pojawić się także u osób nieprzytomnych i zażywających silne leki uspokajające.

Jak nie dopuścić do powstania odleżyn?

W przypadku osób obłożnie chory należy szczególnie dbać o to, aby nie doszło u nich do odleżyn. Warto odwiedzić sklep rehabilitacyjny i zakupić wszelkie pomocne akcesoria, włącznie z materacem przeciwodleżynowym. Jednak sam materac nie wystarczy, jeśli osoba chora nie będzie odpowiednio pielęgnowana. W celu zapobieżenia odleżynom należy:

• przynajmniej 2-3 razy dziennie uważnie oglądać okolice szczególnie narażone na odleżyny, czyli okolice grzbiety, potylicy, pośladki, łopatki, pięty czy wystające części kości udowej w miejscu styku z miednicą. Niepokoić powinny wszelkie zaczerwienia czy zgrubienia w tych miejscach,
• zmieniać pozycję chorego co 1-2 godziny,
• stosować akcesoria zabezpieczające przed uciskiem, np. podkładki w postaci wałka czy napompowanego koła,
• miejsca szczególnie zagrożone odleżynami zabezpieczyć za pomocą specjalnych opatrunków,
• systematycznie zmieniać pościel i bieliznę osoby chorej, pamiętając o naciąganiu prześcieradła i usuwaniu okruszków,
• masować skórę z zastosowaniem oliwki dla dzieci,
• wykonywać z osobą chorą tzw. bierne ćwiczenia, np. zginać ręce i nogi w stawach,
• urozmaicić dietę i wzbogacić ją w cynk i witaminę C.

Jak wyglądają odleżyny?

Odleżyny powstają w wyniki powolnego obumierania tkanek i bardzo trudno się goją. Można je podzielić na V stopni według skali Torrance’a. Stopień I to zaczerwienie, które po naciśnięciu blednie. W stopniu II zaczerwienie nie znika pod wpływem nacisku, ponieważ nastąpiło już upośledzenie mikrokrążenia. Stopień III charakteryzuje się pękaniem naskórka, tworzeniem się pęcherzy i głębokich uszkodzeń sięgających do granic tkanki podskórnej. Stopień IV to poważne uszkodzenia skóry i tkanki podskórnej z widoczną na dnie ran czarną martwicą. Stopień V określa zaawansowane odleżyny z martwicą tkanek głębokich, sięgającą nawet do kości. Głębokie dziury mogą się ze sobą łączyć, a z ran wyciekają czarnobrązowe masy tkanek.

Jak leczyć odleżyny?

Leczenie odleżyn polega przede wszystkim na uzupełnianiu wszelkich niedoborów witaminowych oraz stosowaniu specjalnych opatrunków zleconych przez lekarza. Odleżyny I i II stopnia można leczyć samemu, jednak w przypadku uszkodzeń III, IV i V stopnia niezbędne jest interwencja chirurgiczna. Rany muszą być dokładnie oczyszczone z tkanek martwiczych, a następnie osłonięte specjalistycznymi opatrunkami.